Հեղինակային Իրավունքի Հիմնական Սկզբունքները

Արդյունքների Մասին #

Այս դասի ավարտին դուք կկարողանաք.

• Հասկանալ, թե որ ստեղծագործություններն են պաշտպանվում հեղինակային իրավունքով։
• Ծանոթանալ հեղինակային իրավունքի տևողությանը։
• Իմանալ, թե ինչ իրավունքներ է տալիս հեղինակային իրավունքը ստեղծագործողներին։

---

2.1 Իրավունքի շրջանակը և պաշտպանվող ստեղծագործությունները #

Հեղինակային իրավունքը պաշտպանում է այն ստեղծագործությունները, որոնք ունեն օրիգինալություն և ֆիքսվածություն։

• Պաշտպանվող ստեղծագործություններ.
  1. Գրական ստեղծագործություններ (գրքեր, հոդվածներ, բանաստեղծություններ):
  2. Երաժշտություն (բառեր և մեղեդիներ):
  3. Պատկերներ և նկարներ։
  4. Ծրագրային ապահովում։
  5. Ֆիլմեր և տեսանյութեր։
• Որոնք չեն պաշտպանվում.
  1. Գաղափարներ (առանց ֆիքսվածության):
  2. Հանրային սեփականության մեջ գտնվող ստեղծագործություններ։
  3. Փաստեր կամ ընդհանուր գիտելիքներ։

---

2.2 Ի՞նչ իրավասություններ է տալիս հեղինակային իրավունքը #

Հեղինակային իրավունքը տիրոջը թույլ է տալիս վերահսկել իր ստեղծագործության օգտագործումը.

• Հիմնական իրավունքներ.
  1. Ստեղծագործությունը վերարտադրելու իրավունքը։
  2. Ստեղծագործությունը տարածելու իրավունքը։
  3. Հասարակության առջև ցուցադրելու կամ ներկայացնելու իրավունքը։
  4. Ստեղծագործության բխյալ աշխատանքներ ստեղծելու իրավունքը։
• Օրինակ.
  Երաժիշտը կարող է թույլ չտալ իր երգի առանց թույլտվության օգտագործումը ֆիլմում։

---

2.3 Հեղինակային իրավունքի տևողությունը #

Հեղինակային իրավունքը գործում է որոշակի ժամանակահատված, որից հետո ստեղծագործությունը դառնում է հանրային սեփականություն։

• Տևողության չափանիշներ.
  1. Անհատական ստեղծագործություններ.
     • Պաշտպանվում է ստեղծագործողի կյանքի ընթացքում + 70 տարի։
  2. Կազմակերպությունների ստեղծագործություններ (օր.՝ ֆիլմեր).
     • Պաշտպանվում է 95 տարի ստեղծագործության հրապարակման օրվանից։
  3. Տարածաշրջանային տարբերություններ.
     • Օրինակ՝ Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում որոշակի տևողություն կարող է տարբեր լինել։

---

Վարժություններ #

1. Ներկայացրեք մի ստեղծագործություն, որը կդառնա հանրային սեփականություն 2025 թվականին։
2. Նշեք երեք օրինակ, որոնք չեն պաշտպանվում հեղինակային իրավունքով։
3. Ինչպե՞ս է կիրառվում վերարտադրության իրավունքը թվային բովանդակության դեպքում։

---

Ընդհանրացում #

Այս դասում մենք քննարկեցինք հեղինակային իրավունքի պաշտպանվող ստեղծագործությունները, հիմնական իրավունքները և տևողության չափանիշները։ Հաջորդ դասում մենք կխոսենք հեղինակային իրավունքի խախտումների և դրանցից բխող պատիժների մասին։

---

Հաջորդ Դաս

• Դաս 3. Հեղինակային Իրավունքի Խախտումներ և Պատիժներ