Այս դասի ավարտին դուք կկարողանաք.
- Հասկանալ, թե ինչ է հեղինակային իրավունքը և ինչու է այն կարևոր։
- Ստանալ ընդհանուր պատկեր հեղինակային իրավունքի պատմության մասին։
- Ծանոթանալ հեղինակային իրավունքի հիմնական հասկացություններին։
1.1 Ի՞նչ է հեղինակային իրավունքը #
Հեղինակային իրավունքը օրենքով սահմանված իրավունք է, որը պաշտպանում է ստեղծագործողների մտավոր աշխատանքի արդյունքները։
- Նպատակ.
- Պաշտպանել ստեղծագործողի իրավական իրավունքները։
- Ապահովել, որ ստեղծագործողը կարողանա օգտվել իր աշխատանքի տնտեսական օգուտներից։
- Պաշտպանվող ստեղծագործություններ.
- Գրքեր, երաժշտություն, նկարներ, ծրագրային ապահովում, տեսանյութեր, լուսանկարներ։
- Օրինակ.
Եթե նկարիչը ստեղծում է յուրահատուկ նկար, նրա իրավունքն է որոշել, թե ինչպես այն օգտագործվի՝ վաճառվի, վերարտադրվի կամ ցուցադրվի։
1.2 Հեղինակային իրավունքի պատմությունը և նշանակությունը #
- Պատմական ակնարկ.
- Հեղինակային իրավունքի սկզբունքները ձևավորվել են 1710 թվականին Անգլիայի Հեղինակային Իրավունքի Օրենքով։
- Այնուհետև ավելի շատ երկրներ ընդունեցին նմանատիպ օրենքներ՝ ստեղծագործողների իրավունքները պաշտպանելու համար։
- Զարգացում.
- Ժամանակակից հեղինակային իրավունքը ներառում է թվային բովանդակությունը, ինչպիսիք են ծրագրերը, վեբկայքերը և բլոգները։
- Կարևորություն.
- Հեղինակային իրավունքը խրախուսում է ստեղծագործականությունը և նորարարությունը։
1.3 Հիմնական հասկացություններ #
- Հեղինակային իրավունք.
- Սեփականատիրոջ իրավունքը իր ստեղծագործությունը վերահսկելու համար։
- Հանրային սեփականություն.
- Ստեղծագործություններ, որոնց հեղինակային իրավունքի ժամկետն ավարտվել է կամ երբեք չի եղել։
- Օրինակ՝ Վիլյամ Շեքսպիրի աշխատանքները։
- Արտոնագիր.
- Իրավունք, որը թույլ է տալիս որոշակի անձանց կամ կազմակերպություններին օգտագործել ստեղծագործությունը՝ հատուկ պայմաններով։
Վարժություններ #
- Ներկայացրեք երեք օրինակ ստեղծագործությունների, որոնք պաշտպանվում են հեղինակային իրավունքով։
- Ի՞նչ է նշանակում «հանրային սեփականություն» և տվեք մի օրինակ։
- Ինչպե՞ս է հեղինակային իրավունքը խրախուսում ստեղծագործականությունը։
Ընդհանրացում #
Այս դասում մենք ուսումնասիրեցինք, թե ինչ է հեղինակային իրավունքը, դրա պատմությունն ու նշանակությունը։ Հաջորդ դասում մենք կխոսենք հեղինակային իրավունքի հիմնական սկզբունքների մասին, ներառյալ պաշտպանվող ստեղծագործությունները և դրանց տևողությունը։
Հաջորդ Դաս
- Դաս 2. Հեղինակային Իրավունքի Հիմնական Սկզբունքները